Doel: Aansluiten bij initiatieven van onderaf
Drie melkveehouders (zie hieronder) in de Vijfheerenlanden Alblasserwaard willen een sub-irrigatie-pilot in combinatie met hogere slootwaterpeilen uitvoeren. Drie beoogde proef locaties zijn momenteel gelegen in Nieuwland, Brandwijk en Molenaarsgraaf (2x biologische en 1x gangbare landbouw) Met de veldproeven (pilots) willen zij nut en werking ervaren van waterinfiltratie in grasland op veengrond met een kleidek. Met name de aanwezigheid of afwezigheid van kleidek maakt deze pilot uniek. 
          Resultaten / Bevindingen na twee jaar (2021 - 2023)
De drie melkveehouders zijn nog steeds actief en draaien volop mee. Na het startjaar 2021 blijkt in 2022 dat zij meer grip krijgen op het systeem én ook meer durven over te laten aan het systeem. Heftige regenbuien zorgen met name bij Heikoop, die een stevig kleidek heeft voor zorgen. Het regenwater kan onvoldoende snel worden afgevoerd ,waardoor vertrapping dreigt. Bij Verhoef blijkt dit minder te spelen.
 

Doel: Bodemdaling (en CO₂ )reduceren 
In het veenweidegebied oxideert (verbrandt) organische stof wanneer zuurstof de bodem indringt, met als gevolg bodemdaling en CO₂-uitstoot. Dit speelt vooral in de zomer, wanneer de grondwaterstand daalt door een verdampingsoverschot (neerslagtekort) bij een geringe infiltratie van water uit de kavelsloten. De grondwaterstand wordt dan lager. Waterinfiltratiesystemen hebben als doel deze daling van de grondwaterstand te verminderen door infiltratie van slootwater via drainagebuizen, die permanent onder water staan. De grondwaterstand wordt dan hoger vergeleken met een situatie zonder buizen en de veenbodem is dan natter. Hierdoor vindt minder oxidatie van organische stof plaats en kan de bodemdaling en de CO₂-uitstoot worden beperkt.
          Resultaten / Bevindingen na twee jaar (2021 - 2023)
De metingen vinden plaats zowel in het pilotperceel als in het referentieperceel bij Kees Baan, één van de pilotboeren. De grafiek heeft dus ook betrekking op die meting. We zien een hele duidelijke neerwaartse en opwaartse beweging. Die beweging wordt veroorzaakt door o.a. verdamping, neerslag. Maar ook het management van de boer heeft invloed op de beweging. We zien op februari 2023 op het pilotperceel een neerwaartse beweging van 20 mm ten opzichte van het startmoment. Het referentieperceel veert terug tot 38 mm ten opzichte van het startmoment in januari 2021. Met enige voorzichtigeheid zou je kunnen zeggen, dat blijkt dat de bodem niet meer terug veert en dat we eeen bodemdaling respectievelijk van 20 mm en 38 mm in 2 jaar hebben. De bodemdaling kan dus door de huidige vernatting van de pilot met ongeveer 50% worden gereduceerd. Dat zou grooso modo betekenen, dat we ook de uitstoot met 50% kunnen verlagen. Langere reeksen zouden dat moeten bewijzen. Met de neiuwe rekenregels van Somers kunnen we tzt wat nauwkeurige schatting maken voor de CO₂  reductie. Omdat we weten dat klei nog harder krimpt dan veen zou een plot bij Peter Heikoop een mooie aanvulling zijn.  

Doel: Effecten van sub-irrigatie op natuurwaarden onderzoeken
De boeren breken een lans voor een landbouwbeleid dat rekening houdt met de  biodiversiteit. Met deze vernattings pilot rekenen we op een verhoging van de biodiversiteit.  Door het verhoogd slootwaterpeil ontstaan langs de sloten natuurvriendelijkere oevers. Doordat het grondwaterpeil niet langer zakt verwachten we ook toename van het bodemleven. Tot slot wordt de suggestie geopperd dat door dat er meer water in de sloten staat ook de waterkwaliteit kan toenemen. 
           Resultaten / Bevindingen na twee jaar (2021 - 2023)
Er wordt gemonitord op VlindersLibellenInsectenSprinkhanen (VLS), foeragerende (weide)vogels en de vegetatie in grasland, oevers en sloten. Grote verschillen tussen het drukdrainage- en referentieperceel zijn er niet. Met name het biologische bedrijf van Peter Heikoop in Nieuwland scoort goed. Niet alleen bij de toename van de weidevogels maar ook wat betreft slootvegetatie. Uit het verschil 2022-2021 is af te lezen dat alle sloten in 2022 een hogere beoordeling haalden als in 2021. Blijft onverlet, dat de kwaliteit van de slootvegetatie nog steeds "ontoereikend"is of "matig". Ook is er geen echt verschil tussen pilot- en referentiesloten. Een langere meetreeks over meerdere jaren kan meer zekerheid geven over de vegetatieontwikkeling in de sloten en de invloed van vernatting. Bij de vogels zien wij de trend dat het gemiddeld aantal weidevogels op het pilotperceel afneemt. Met uitzondering ook hier bij Peter Heikoop. Bij de VLS onderdelen lijkt ook het droge Referentieperceel de voorkeur te hebben, maar echt grote verschillen zijn er niet te bemerken. Voor gedailleerde beschrijvingen zie de pagina Effecten van vernatting. 

Doel:  Kijken of uitrol mogelijk en zinvol is
De uitrol bij succes in de regio wordt voorbereid en afgestemd met andere initiatieven. Op het moment dat we CO₂reductie en uitbreiding van de blauwgroene diensten kunnen omzetten in geld (verwaarden) kunnen er nieuwe aanvullende verdienmodellen ontstaan. 
          Resultaten / Bevindingen na twee jaar (2021 - 2023)
Over de uitrol zijn we in 2022 niet optimistischer geworden. De gewasopbrengst in 2022 van het pilotperceel is te gering om daar AWIS mee te kunnen betalen. AWIS is een niet producerende maatregel. Voor beweiding is een aanpassing in de landbouw nodig omdat vertrapping dreigt. De melkveehouder heeft dus meer land nodig (extensiveren). Alle percelen uit de pilot zijn hol. Dit is een complicerende factor voor AWIS. Vernatting als verdienmodel kan niet los gezien worden van de maatschappelijke vraagstukken als achteruitgang biodiversiteit, bodemdaling, stikstofreductie, verhoging waterkwaliteit. AWIS kan hierin een rol vervullen mits deze blauw groene diensten ook betaald worden.